Stefan Prins: Mirror Box Extensions voor ensemble, live video en live elektronica (2015)
Scenografie: Marieke Berendsen, Stefan Prins
Video: Kobe Wens
Lichtontwerp: Marieke Berendsen
Michael Beil / Thierry Bruehl: Bluff - scenische compositie voor ensemble met live video en audio (2015)
Muziek en video: Michael Beil
Dramaturgie en regie: Thierry Bruehl
Coproducenten: Muziekcentrum De Bijloke Gent (B), SWR Donaueschinger Musiktage (D)
De afgelopen jaren heeft Nadar vaak de theatrale grensgebieden van zijn muzikale thuis verkend, onder andere door de multimediale composities van mede-artistiek leider Stefan Prins. Technologische ontwikkelingen en hun impact op ons menselijk leven en onze geest zijn belangrijke onderwerpen in het oeuvre van Prins. Een van zijn bekendste stukken is ongetwijfeld Generation Kill (2012), dat in de New Yorker werd geprezen om zijn tot nadenken stemmende reflectie op de toenemende rol van virtuele realiteit, bijvoorbeeld in de vorm van op afstand bestuurde oorlogsvoering en het gebruik van drones. In Mirror Box Extensions onderzoekt de componist verder de integratie van mens en technologie. Het hybride lichaam is nu een hyperlichaam geworden dat zich met opmerkelijk gemak tussen de fysieke en virtuele realiteit beweegt.
Mirror Box Extensions
Mirror Box Extensions ontleent zijn titel aan de spiegeldoosis een relatief eenvoudig medisch hulpmiddel dat is ontworpen om fantoompijn te behandelen bij patiënten die een ledemaat hebben verloren. Door de gezonde hand of voet in een doos met strategisch geplaatste spiegels te plaatsen, wordt het beeld van het intacte ledemaat gereflecteerd op de exacte plaats waar de verloren hand of voet zich ooit bevond. De patiënt kan dan symmetrische bewegingen maken waarbij het lijkt alsof het verloren ledemaat ook beweegt, waardoor de fantoompijn wordt verlicht.
Deze techniek is gebaseerd op het opzettelijk creëren van een illusie en een naadloze verbinding tussen iemands echte lichaam en een virtueel beeld. Precies dit fenomeen is de kern van Mirror Box Extensionswaar het in verband wordt gebracht met minder onschuldige - of in ieder geval meer invasieve - moderne technologieën. De scheidslijn tussen fysieke en virtuele realiteit is immers dunner dan ooit.
In slechts een paar jaar tijd hebben Twitter en Facebook een sleutelpositie veroverd in onze sociale perceptie. Bovendien zijn sociale media een strijdtoneel geworden, een virtuele arena waar echte gebeurtenissen plaatsvinden. De titel van de derde scène van Spiegelbox-verlengstukken, het citaat "Je mag jezelf alleen uitdrukken als je een hologram wordt."verwijst naar een opvallend incident dat in het voorjaar van 2015 plaatsvond in Spanje. Nadat de Spaanse regering samenscholingen voor overheidsgebouwen had verboden, organiseerde de groep "Hologrammen voor Vrijheid" een virtuele protestmars tegen deze nieuwe regelgeving. Omdat ze de straten van Madrid overspoelden met hologrammen, overtraden ze niet echt de wet en konden ze niet vervolgd worden voor hun acties.
In Mirror Box Extensions toont een visioen waarin iedereen meerdere gedaanten heeft en niemand meer weet wat echt, opgenomen, origineel of gemanipuleerd is. De fysieke werkelijkheid en haar virtuele tegenhanger raken verstrikt in een steeds groter labyrint, waaruit zelfs het publiek niet kan ontsnappen.
Bluff
1.
Componist Michael Beil en regisseur Thierry Bruehl ontleden op een slimme manier de acties van de muzikanten op het podium, trekken beeld en geluid uit elkaar, scheiden live acties en hun opnames. Door deze geïsoleerde elementen opnieuw te combineren, weven ze een vervreemdend web van nieuwe en onvoorziene verbindingen - verontrustend, (on)herkenbaar, (on)passend.
2.
Bluf is een alledaagse daad. Welke laatkomer geeft graag toe dat hij na een nacht vol vreselijke dromen liever ontbijt met cappuccino dan op tijd te vertrekken? We laten anderen (en onszelf) graag geloven dat we altijd zelfverzekerd, goedgehumeurd, slim en cool zijn. Bluf moet onzichtbaar blijven, netjes verborgen achter een pokerface. De show moet doorgaan.
In Bluff Beil en Bruehl presenteren een theater van alledaags (zelf)bedrog. De acties van de muzikanten suggereren onuitgesproken verwachtingen, spanningen, verwarring en (zelf)twijfel.
3.
"Dit is het verschil tussen waarheid en fictie: fictie moet kloppen" (The International, 2008)
4.
Geen van de muzikanten lijkt het hele script van de show te kennen. Terwijl ze hun plaats proberen te vinden in het ensemble en op het podium, worden ze onder fel licht tentoongesteld alsof het museumstukken zijn. Sommigen proberen te gaan spelen alsof het een normaal concert is. Iemand stuurt de klarinettist het podium op, helemaal alleen. De pianospeelster wordt eerst opgewacht door haar collega's, die haar vervolgens negeren. De piano en haar onfortuinlijke speler worden rondgeduwd - letterlijk - zonder duidelijk doel. De violist en de cellist krijgen een moeilijke partituur voorgeschoteld die ze zo snel mogelijk gaan instuderen.
Beil en Bruehl hebben de muzikanten gevangen in een schaakspel met levende pionnen. Ze proberen de ingewikkelde estafette van opnames en videoprojecties te verbergen achter een rood fluwelen podiumgordijn, maar uiteindelijk worden zelfs zij ontmaskerd.
5.
Disclaimer: Dit is fictie. Elke gelijkenis met werkelijke gebeurtenissen of plaatsen of personen, levend of dood, is geheel toevallig.
Programmatoelichting: Rebecca Diependaele